Chronische lage rugpijn is een groot maatschappelijk probleem. Er is niet alleen de pijn en het ongemak dat de patiënt ondervindt, er is ook een grote sociale kost. Dit in termen van medische behandelingen en absenteïsme op het werk. Het Federaal Kenniscentrum voor de Gezondheidszorg (KCE) kwam vorige week met nieuwe richtlijnen om rugpijn te behandelen.
Enerzijds wil het KCE meer de nadruk leggen op preventie, denk aan rughygiëne op het werk, meer bewegen, sedentarisme tegengaan … Anderzijds promoten ze een mix van behandelmethoden. Er bestaat niet één goede oplossing, geen “one size fits all”.
Wat zijn de nieuwe richtlijnen bij lage rugpijn?
Een eerste probleem is het diagnosticeren van chronisch lage rugpijn. De benadering van rugpijn is vaak gebaseerd op gewoontes, ervaringen en meningen van experten. Er is specifiek voor de chronische rugpijn geen bewijs dat bijkomende onderzoeken een meerwaarde bieden. Dus radiologie, electromiografie (EMG), maar ook onderzoek van het lichaam geven weinig prijs over de chronische pijn. Er is geen gouden standaard om rugpijn te onderzoeken.
Niet-invasieve klassieke behandelingen
De niet-invasieve conservatieve behandelingen komen naar voor als meest waardevol. Oefenprogramma’s, gedragstherapie, korte programma’s die de patiënt extra informatie verschaffen rond hun rugpijn. Een multidisciplinaire aanpak is hier de grote winnaar.
Ik ben blij dat de KCE de belangrijke rol erkent van de kinesist in het oplossen van lage rugpijn. Die is namelijk best geplaatst om de patiënt bij dit type behandeling te begeleiden.
Medicatie?
Er is een groot gebrek aan kwalitatief onderzoek naar gebruik van pijnstillers (paracetamol) en ontstekingsremmers. Wel is er duidelijkheid dat zware pijnstillers zoals tramadol en codeïne niet aan te raden zijn.
Chirurgie?
Voor invasieve, zowel chirurgisch als niet-chirurgisch interventies zoals facetinfiltraties, zijn er studies die tonen dat ze zeker effect hebben. Maar er is te weinig geweten over de neveneffecten en complicaties. Deze technieken brengen zeer grote kosten met zich mee, en ze leiden vaak tot serieuze complicaties en ergere beperkingen. Artrodeses (“rug vastzetten”) worden zelf volledig afgeraden.
Wanneer zullen deze nieuwe richtlijnen in de praktijk worden gebracht?
Chronisch lage rugpijn is een grote hap uit het budget van de sociale zekerheid. Tijd dus om eens te kijken hoe efficiënt het geld besteed wordt.
De focus ligt nog teveel op het voorschrijven van medicatie en het operatief ingrijpen. Artsen en patiënten worden in deze keuze gesteund, want deze keuzes worden goed terugbetaald door de sociale zekerheid. Maar dit type ingrepen kosten de maatschappij handenvol geld.
Aan de andere kant stel ik vast dat de budgetten voor kinesisten al jarenlang onder druk staan. De laatste indexering dateert van jaren terug. Vergeleken met onze buurlanden worden we onderbetaald.
Recent nog werd het overleg tussen de kinesisten en minister van gezondheidszorg De Block (Open VLD) opgeblazen. De nieuwe tariefovereenkomst werd “dictatoriaal” opgelegd. Opnieuw geen indexering dus.
Beloon de goede kinesisten
Als kinesist ben ik tevreden met de nieuwe richtlijnen van het KCE. Ze bevestigen wat ik al langer zie in mijn praktijk. Lage rugpijn pak je aan door meer te bewegen. Pijnstillers, operaties, ziekteverlof, … bieden op lange termijn geen soelaas.
Ik vind het ook belangrijk een chronische rugpijnpatiënt niet op te geven. In de praktijk zie ik dat je nog veel aan de klachten kan verbeteren. Chronisch wil niet zeggen hopeloos. Goede kinesisten beschouwen het als een prestigezaak om iemand uit zijn vicieuze pijncirkel te krijgen. Ze gaan de pijn aanpakken bij de oorzaak en zoeken samen met de patiënt naar een langetermijnoplossing. Een oplossing die de patiënt en de maatschappij zo min mogelijk belast.
Geef de kinesitherapeuten die zo werken de tijd en de ruimte om het probleem grondig aan te pakken. En beloon ze ervoor!
Ook de huisartsen hebben hier een grote de verantwoordelijkheid. Zij zijn de eerste lijn en verwijzen hun patiënten door. Dus ook een oproep aan de huisarts! Leer je therapeuten in de buurt kennen.
Bronvermelding: Van Wambeke P, Desomer A, Ailliet L, Berquin A, Demoulin C, Depreitere B, Dewachter J, Dolphens M, Forget P, Fraselle V, Hans G, Hoste D, Mahieu G, Michielsen J, Nielens H, Orban T, Parlevliet T, Simons E, Tobbackx Y, Van Zundert J, Vanderstraeten J, Vanschaeybroeck P, Vlaeyen J, Jonckheer P. Low Back Pain and radicular pain: assessment and management – Summary. Good Clinical Practice (GCP) Brussels: Belgian Health Care Knowledge Centre (KCE). 2017. KCE Reports 287Cs. D/2017/10.273/35.